علی حنفی
دوره 23، شماره 89 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 67-71
چکیده
هوازدگی زمانی رخ میدهد که سنگهای سطحی زمین در اثر فرایندهای فیزیکی، شیمیایی و یا بیولوژیکی شکسته و یا تغییر شکل میدهند. این عمل میتواند توسط باد، آب، اقلیم، عوامل گیاهی و جانوری صورت گیرد. این مطالعه براساس مدلهای لویس پلتیر انجام شده که در این مدلها از دو متغیر متوسط دما و بارش سالانه استفاده گردیده است. پلتیر با استفاده ...
بیشتر
هوازدگی زمانی رخ میدهد که سنگهای سطحی زمین در اثر فرایندهای فیزیکی، شیمیایی و یا بیولوژیکی شکسته و یا تغییر شکل میدهند. این عمل میتواند توسط باد، آب، اقلیم، عوامل گیاهی و جانوری صورت گیرد. این مطالعه براساس مدلهای لویس پلتیر انجام شده که در این مدلها از دو متغیر متوسط دما و بارش سالانه استفاده گردیده است. پلتیر با استفاده از این دو متغیر هفت مدل را مشخص کرد که می توانند انواع مختلف پدیدههای هوازدگی را توصیف کنند.از بین این مدلها دو مدل مربوط به رژیمهای هوازدگی و رژیمهای مورفوژنتیکی در مورد کشور ایران مورد بررسی قرار گرفته و رژیمهای مربوط به هر ایستگاه از روی نمودارهای مربوطه تعیین گردید. به منظور مطالعه و بررسی وضعیت هوازدگی و مناطق ژئومورفولوژیکی در سطح کشور، دادههای اقلیمی شامل میانگین بارش و دمای سالانه 143 ایستگاه سینوپتیک که دارای داده و طول دوره آماری مناسب بودند از سایت سازمان هواشناسی اخذ گردیده و در یک پایگاه داده در محیط GIS ثبت گردید. در ادامه بعد از بررسی روند دما و بارش در کشور، رژیمهای مربوط به هر ایستگاه از روی مدلهای پلتیر تعیین و بعد از دادن ارزش وزنی به آنها در پایگاه داده مربوطه ثبت گردیده و سپس نقشههای مربوطه در محیط Arcmap تولید گردید. نتایج حاصل نشان داد که از نُه وضعیت مورفوژنتیکی موجود در مدل پلتیر، پنج وضعیت در شرایط اقلیمی ایران اتفاق میافتد به طوری که بیشتر بخشهای واقع در فلات مرکزی، شرق و جنوب کشور در منطقه خشک، مناطق کوهستانی کشور، ارتفاعات زاگرس و البرز دارای رژیم نیمه خشک، ایستگاههای واقع در سواحل جنوبی دریای خزر و دامنههای غربی زاگرس دارای رژیم معتدل و ساوان میباشند. از نظر وضعیت هوازدگی نیز مناطق واقع در فلات مرکزی و جنوب کشور دارای هوازدگی خیلی کم، مناطق کوهستانی کشور مثل ارتفاعات زاگرس، البرز و شمال غرب دارای هوازدگی مکانیکی در سطح ضعیف، در برخی از ایستگاههای واقع در دامنههای شمالی البرز و دامنههای غربی زاگرس هوازدگی شیمیایی همراه با عمل یخبندان تا هوازدگی شیمیایی متوسط و در چند ایستگاه واقع در سواحل جنوبی دریای خزر هوازدگی شیمیایی در سطح شدید رخ میدهد.
علی حنفی؛ ایرج حاتمی
دوره 22، شماره 87 ، آبان 1392، ، صفحه 24-28
چکیده
تقسیمبندی آب و هوایی و شناخت مهمترین عوامل و عناصر تأثیرگذار بر هر ناحیه یکی مهمترین فاکتورهایی است که میتواند در برنامهریزیهای محیطی مورد استفاده قرار گیرد. دامنه تحقیقات اقلیمی از جمله تهیه نقشههای اقلیمی میتواند در مقیاسهای بزرگ، متوسط، ریز و محلی صورت گیرد که در استان کردستان این تحقیقات بسیار محدود بوده است. در ...
بیشتر
تقسیمبندی آب و هوایی و شناخت مهمترین عوامل و عناصر تأثیرگذار بر هر ناحیه یکی مهمترین فاکتورهایی است که میتواند در برنامهریزیهای محیطی مورد استفاده قرار گیرد. دامنه تحقیقات اقلیمی از جمله تهیه نقشههای اقلیمی میتواند در مقیاسهای بزرگ، متوسط، ریز و محلی صورت گیرد که در استان کردستان این تحقیقات بسیار محدود بوده است. در این پژوهش به بررسی ویژگیهای اقلیمی استان کردستان در یک دوره آماری سی ساله از دادههای ایستگاههای هواشناسی استان و با استفاده از نرمافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی پرداخته شد. پس از کنترل کمی و کیفی دادههای هواشناسی و رفع نواقص آماری دو عنصر مهم اقلیمی دما و بارش در سطح استان مورد بررسی قرار گرفت و نقشههای هم دما، هم بارش و نیز همبستگی دما و بارش با ارتفاع در محیط نرم افزار و با استفاده از روش وزن دهی معکوس فاصله تولید گردید. انطباق درجه حرارت و بارش با مدل رقومی ارتفاع یک همبستگی معکوس و معنیداری را بین دما و بارش با ارتفاع در منطقه مورد مطالعه نشان داد. به طوری که با افزایش ارتفاع دما و بارش کاهش پیدا میکند. برای طبقه بندی اقلیمی استان از دو روش تجربی دمارتن و آمبروژه استفاده گردید و اقلیمهای مختلف براساس آنها تعیین گردید. در طبقه بندی دمارتن استان کردستان به چهار نوع اقلیم نیمه خشک، مدیترانهای، مرطوب و بسیار مرطوب تقسیم گردید و در طبقه بندی آمبروژه نیز منطقه به چهار نوع اقلیم نیمه خشک سرد، اقلیم ارتفاعات، نیمه مرطوب سرد و مرطوب سرد تقسیم گردیده است. در پایان برای تهیه نقشه اقلیمی استان کردستان پهنهبندی در محیط GIS صورت گرفت و از روشهای موجود برای انترپولاسیون فضایی و تحلیل فضایی داده های مکانی، از مدل میان یابی وزن دهی معکوس (IDW) استفاده گردید و در نهایت نقشههای اقلیمی استان کردستان تولید گردید. نقشههای پهنهبندی تولید شده بیانگر آن است که بیشترین پهنه استان دارای اقلیم نیمه خشک و مدیترانهای میباشد و تنها پهنه کمی از آن در قسمت غرب دارای اقلیم مرطوب و نیمه مرطوب میباشد.
مهدی مدیری؛ زهرا علی بخشی؛ فرامرز خوش اخلاق؛ علی حنفی
دوره 21، شماره 84 ، اسفند 1391، ، صفحه 7-20
چکیده
به منظور شناخت سامانه های همدیدی مؤثر در ایجاد یخبند انهای متوسط و شدید شهر تهران و نیز چگونگی تبدیل یخبندان متوسط و شدید به یکدیگر، واکاوی همدیدی یخبندان با استفاده از نقشههای سطح متوسط دریا و تراز های850 و700 هکتوپاسکال در دورة آماری 45 ساله (2005-1961) انجام شد. نتایج همدیدی نشان داد که تبدیل یخبندان متوسط به شدید تا فرین به دلیل ...
بیشتر
به منظور شناخت سامانه های همدیدی مؤثر در ایجاد یخبند انهای متوسط و شدید شهر تهران و نیز چگونگی تبدیل یخبندان متوسط و شدید به یکدیگر، واکاوی همدیدی یخبندان با استفاده از نقشههای سطح متوسط دریا و تراز های850 و700 هکتوپاسکال در دورة آماری 45 ساله (2005-1961) انجام شد. نتایج همدیدی نشان داد که تبدیل یخبندان متوسط به شدید تا فرین به دلیل فرارفت هوای سرد از عرض های بالاتر، قرارگیری ناوه روی منطقه یا تابش زمینی می باشد. با بررسی نقشه های تراز850 هکتوپاسکال مشخص شد کاهش دمای منطقه پژوهش در نتیجة رخداد فرارفت سرد از سامانه های مختلف از شمالغرب تا شمالشرق می باشد. در شکل گیری یخبندان متوسط و شدید در نقشه سطح متوسط دریا، گسترش زبانة پرفشار سیبری و در تراز 700 هکتوپاسکال قرارگیری ناوه در شرق منطقه بیشترین فراوانی و سهم را دارد.
فرامرز خوش اخلاق؛ علی حنفی؛ سعید احمدی
دوره 19، شماره 74 ، مرداد 1389، ، صفحه 24-29
چکیده
خشکسالى از جمله مهمترین مخاطرات طبیعى است که به صورت آرام و خزنده عمل مى کند. این پدیده ناشى از فرآیندهاى آب و هوایى است و شدت و فراوانى آن تا حدودى به موقعیت جغرافیایى محل بستگى دارد که هر چند سال یک بار در نتیجه کاهش میزان بارندگى اتفاق مى افتد. به منظور مطالعه و بررسى خشکسالى ها و ترسالى هاى ایستگاه خوى، داده هاى 32 ساله ...
بیشتر
خشکسالى از جمله مهمترین مخاطرات طبیعى است که به صورت آرام و خزنده عمل مى کند. این پدیده ناشى از فرآیندهاى آب و هوایى است و شدت و فراوانى آن تا حدودى به موقعیت جغرافیایى محل بستگى دارد که هر چند سال یک بار در نتیجه کاهش میزان بارندگى اتفاق مى افتد. به منظور مطالعه و بررسى خشکسالى ها و ترسالى هاى ایستگاه خوى، داده هاى 32 ساله (2007-1976) بارش این ایستگاه با استفاده از شاخص توزیع استاندارد و با استفاده از نرم افزارهاى Excelو SPSS مورد تحلیل قرار گرفت و مشخص شد که شدیدترین خشکسالى هاى ایستگاه خوى در سالهاى 1995 با ضریب SPIبیش از 6/1- و در سال 2001 با ضریب SPIبیش از 4/1- بوده، در حالى که بیشترین ترسالى آن در سال 1982 با ضریب SPIبیش از 8/2 رخ داده است. از نکات قابل توجه در مورد استمرار و توالى خشکسالى، وقوع خشکسالى هاى شدید در طى سالهاى 2001-1995 با درجه هاى متفاوت در این ایستگاه مى باشد. براى پیش بینى وضعیت اقلیمى ایستگاه خوى در دراز مدت از مدل زنجیره مارکوف استفاده گردید، که براساس آن احتمال خشکسالى ها 43 درصد و احتمال وقوع ترسالى ها 7/42 درصد مى باشد. در بقیه مواقع یعنى در 3/14 درصد اوقات حالت نرمال بارش حاکم است. همچنین به روش مشابه احتمال خشکسالى ها در دراز مدت در فصل زمستان، بهار و پاییز به ترتیب 8/41، 5/30 و 3/57 برآورد گردید.